Kartalhan Hukuk & Danışmanlık Av. Meltem KARTALHAN
Kamulaştırma, devlet veya kamu tüzel kişiliklerinin kamu yararı gözetilerek bireylerin veya kurumların mülkiyetindeki taşınmazları veya belirli hakları yasal ve resmi süreçler çerçevesinde zorla satın alması işlemidir. Bu süreç, genellikle altyapı projeleri, kentsel dönüşüm, yol yapımı, park alanları gibi kamu yararına yönelik çalışmaların gerçekleştirilmesi amacıyla uygulanır. Kamulaştırma işlemi, ilgili yasalar çerçevesinde ve adil bir tazminat karşılığında yapılır, böylece mülk sahiplerinin hakları korunmuş olur.
Kamulaştırma süreci, hükümetin veya yetkili kamu kurumlarının, belirlenen bir taşınmazın kamuya kazandırılması gerektiğine karar vermesiyle başlar. Bu süreç, öncelikle taşınmazın değerinin belirlenmesi ve ardından mülk sahibine adil bir tazminat teklif edilmesi aşamalarını içerir. Eğer mülk sahibi teklif edilen tazminatı kabul ederse, kamulaştırma işlemi anlaşma yoluyla gerçekleşir. Anlaşma sağlanamaması durumunda ise kamulaştırma kararı, ilgili yasal prosedürler çerçevesinde yargı yoluyla uygulanabilir.
Kamulaştırma süreçleri, mülk sahiplerinin haklarını korumak ve kamu yararını sağlamak arasında dengeli bir yaklaşım gerektirir. Bu nedenle, kamulaştırma işlemleri sırasında genellikle aşağıdaki hususlara dikkat edilir:
Kamu Yararı: Kamulaştırmanın gerçekleştirilmesi için öncelikli koşul, işlemin kamu yararına hizmet etmesidir. Kamu yararı, genellikle altyapı gelişimi, sosyal hizmetlerin genişletilmesi veya çevresel iyileştirmeler gibi geniş bir yelpazede değerlendirilir.
Adil Tazminat: Mülk sahiplerine, kamulaştırılan mülk veya haklarının piyasa değerine uygun bir tazminat ödenmesi esastır. Tazminatın belirlenmesi süreci, genellikle bağımsız değerleme uzmanları tarafından yapılır.
Yasal ve Şeffaf Süreç: Kamulaştırma işlemleri, ilgili yasalara ve yönetmeliklere uygun olarak yürütülmelidir. Bu süreç, mülk sahiplerine yeterli bilgilendirme yapılmasını ve itiraz haklarının korunmasını içerir.
Yenimahalle'de faaliyet gösteren bir kamulaştırma avukatı, mülk sahiplerinin veya kamu kurumlarının kamulaştırma süreçlerinde karşılaştıkları hukuki sorunlarda rehberlik ve temsil sağlar. Avukat, kamulaştırma işlemlerinin adil ve yasalara uygun bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlamak, mülk sahiplerinin haklarını korumak ve adil tazminatın sağlanması konusunda destek verir. Kamulaştırma avukatı ile çalışmak, kamulaştırma sürecinin karmaşıklığını azaltır ve ilgili tarafların haklarının korunmasına yardımcı olur.
Kamulaştırma nedir sorusunun cevabı olarak; devlet kurumları tarafından kamu hizmeti amacıyla kullanılmak üzere kişi veya kişilere ait bir taşınmazın bedeli ödenmek suretiyle satın alınmasına denir. İdarenin bu kamulaştırma hakkı ve bu hakkı nasıl kullanacağı hususu başta Anayasa olmak üzere kanunlarda açıkça düzenlenmiştir. İdare, kanundan doğan bu yetkisini kullanırken taşınmazını satın aldığı kişilerin de olası bir haksızlık veya kanunsuzluk durumlarında itiraz ve dava hakkı bulunmaktadır.
Kamulaştırma; arsalar, tarlalar, tarım veya normal araziler, binalar ve apartman daireleri için yapılabilir.
Kamu kurum veya kuruluşlarının kamulaştırma yapma yetkisi mevcuttur. Bunlara örnek olarak Bakanlık ve Belediyeleri gösterebiliriz. Bunun dışında kamu kurumları bünyesinde faaliyet gösteren tüzel kişiler de belli durumlarda bu kamulaştırma işlemini gerçekleştirebilir.
Kamulaştırma yapmak isteyen kamu kurumu öncelikle ‘kamu yararı’ kararı alır. Bu kararı almaya yetkili organlar:
1-Bakanlık veya Bakanlar Kurulu
2-Köy ihtiyar kurulu,
3-Belediye veya il daimi encümeni
4- İl idare kurulu,
5-Yükseköğretim Kurulu
6-Kurumların Yönetim Kurulları
7- İl ve İlçe idare kurulu,
Bu karar alındıktan sonra yetkili mercii tarafından incelenir ve onaylanır. Kamu yararı kararını onaylamaya yetkili organlar ise:
1- Kaymakam veya vali
2- Rektör
3- Yükseköğretim Kurul Başkanı
4- TRT Genel müdürü
5- Yüksek Kurum Başkanı
6- Bakan
İlgili Bakanlık veya Bakanlar Kurulu tarafından verilen kamu yararı kararlarının onaylanması gerekmez.
Bu onay işleminden sonra kamulaştırmaya konu taşınmazın kayıtlı bulunduğu tapu müdürlüğüne müzekkere yazılarak tapu kaydına kamulaştırma şerhi eklenmesi istenir. Akabinde Kıymet takdiri komisyonunca kamulaştırılacak taşınmazın değeri belirlenir ve pazarlık işlemleri için uzlaşma komisyonu görevlendirilir. Bu uzlaşma komisyonu ilgili taşınmaz sahiplerine taşınmazın hangi usul ve bedel ile alınmak istendiği dair bir yazı gönderir. Eğer kamulaştırılacak taşınmaz sahibi 15 günlük süre içinde cevap verirse pazarlık süreci başlar. Bu toplantıda taşınmaz için belirlenen bedel tutarında veya daha altında bir uzlaşma sağlanırsa tapu müdürlüğün aracılığıyla taşınmazın ilgili kamu kurumu adına devri sağlanır. Eğer bu toplantıda anlaşma sağlanamaz. Kamulaştırma yapan kurum bu durumu yargıya taşır ve kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescili davası açma yoluna gider.
Yukarıda değinilmiş olan hususlar genel hatları ile kaleme alınmış olup; her somut olay birbirinden farklı özellikler taşıyabileceğinden hak kaybına uğramamanız adına bir hukuk bürosu ile iletişime geçip profesyonel destek almanızı öneririz.
Site Etiketi: Ankara Avukat, Ankara İdare Hukuku Avukatı, Kamulaştırma