Kartalhan Hukuk & Danışmanlık Av. Meltem KARTALHAN
Marka tescil sürecinde, bazı durumlar markanın tescil edilmesinin önünde engel teşkil edebilir. Bu engeller, genellikle markanın ayırt edicilikten yoksun olması, kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı olması gibi mutlak ret nedenlerinden kaynaklanır. Bu ret nedenleri, marka başvurusunun tescil sürecinin en başında değerlendirilir ve tescilin yapılıp yapılmayacağına dair önemli kriterler sunar.
Ayırt Edicilikten Yoksunluk: Bir markanın tescil edilebilmesi için, o markanın sunulan mal veya hizmetleri diğerlerinden ayırt edebilmesi gerekir. Markanın, tüketici üzerinde mal veya hizmetin kaynağını belirleyebilecek yeterli ayırt ediciliğe sahip olmaması, tescilin reddedilmesine neden olabilir. Örneğin, genel kullanımda olan terimler veya sıradan ifadeler genellikle marka olarak tescil edilemez.
Kamu Düzenine veya Genel Ahlaka Aykırılık: Markaların kamu düzenine veya genel ahlak kurallarına aykırı olmamaları gerekmektedir. Irkçı, ayrımcı ifadeler veya genel ahlak kurallarına aykırı kabul edilebilecek her türlü işaret, marka olarak tescil edilmez. Bu tür işaretler, toplumun ortak değerlerine zarar verebileceği için reddedilir.
Aldatıcı Markalar: Bir markanın, tüketicileri yanıltıcı olması da tescil için bir ret nedenidir. Markanın, mal veya hizmetin niteliği, kalitesi veya coğrafi kökeni hakkında yanıltıcı bilgiler içermesi, tüketicilerin yanılgıya düşmesine ve haksız rekabete yol açabilir.
Kamu Malı Olan İşaretler: Genel olarak kabul gören, kamu malı sayılan işaretlerin tescili de mümkün değildir. Örneğin, ulusal bayraklar, armalar veya uluslararası kuruluşların simgeleri gibi kamuya ait sembollerin bireysel marka olarak tescil edilmesi engellenir.
Coğrafi İşaretler ve Menşe Adları: Bir ürünün belirli bir coğrafi bölge ile özdeşleşmiş nitelik, ün veya diğer özellikleri nedeniyle o bölgeye atıfta bulunan coğrafi işaretler ve menşe adları, marka olarak tescil edilemez. Bu tür işaretler, o bölgeye özgü ürünleri koruma altına almak ve tüketicileri bilgilendirmek amacı taşır.
Marka tescil sürecinde bu mutlak ret nedenlerinin dikkate alınması, markanın hukuki olarak korunabilir ve tüketici nezdinde güvenilir bir sembol olmasını sağlar. Bu nedenle, marka başvurusu yapmadan önce markanın bu kriterlere uygunluğunun detaylı bir şekilde incelenmesi önemlidir. Profesyonel bir marka avukatıyla çalışmak, marka tescil sürecinde karşılaşılabilecek olası engellerin önceden tespit edilmesi ve başvurunun başarı şansının artırılması açısından faydalı olacaktır.
Marka tescilinde mutlak ret nedenleri Sınai Mülkiyet Kanununun 5. Maddesinde sayılmıştır. Marka tescil başvurusunda aşağıda sayılan hallerden birinin mevcut olması halinde marka tescil başvurusu reddedilmektedir.
-Herhangi bir ayırt edici niteliğe sahip olmayan işaretler.
-Ticaret alanında cins, çeşit, vasıf, kalite, miktar, amaç, değer, coğrafi kaynak belirten veya malların üretildiği, hizmetlerin sunulduğu zamanı gösteren veya malların ya da hizmetlerin diğer özelliklerini belirten işaret veya adlandırmaları münhasıran ya da esas unsur olarak içeren işaretler.
-Aynı veya aynı türdeki mal veya hizmetlerle ilgili olarak tescil edilmiş ya da daha önceki tarihte tescil başvurusu yapılmış marka ile aynı veya ayırt edilemeyecek kadar benzer işaretler.
-Ticaret alanında herkes tarafından kullanılan veya belirli bir meslek, sanat veya ticaret grubuna mensup olanları ayırt etmeye yarayan işaret veya adlandırmaları münhasıran ya da esas unsur olarak içeren işaretler.
-Malın doğası gereği ortaya çıkan şeklini ya da başka bir özelliğini veya teknik bir sonucu elde etmek için zorunlu olan veya mala asli değerini veren şeklî ya da başka bir özelliğini münhasıran içeren işaretler.
-Mal veya hizmetin niteliği, kalitesi veya coğrafi kaynağı gibi konularda halkı yanıltacak işaretler.
-Dinî değerleri veya sembolleri içeren işaretler.
-Kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı işaretler.
-Tescilli coğrafi işaretten oluşan ya da tescilli coğrafi işaret içeren işaretler.
Yukarıda değinilmiş olan hususlar genel hatları ile kaleme alınmış olup; her somut olay birbirinden farklı özellikler taşıyabileceğinden hak kaybına uğramamanız adına adına bir hukuk bürosu ile iletişime geçip profesyonel destek almanızı öneririz.