Vesayet Nedenleri

 

 

---

 

Vesayet Nedenleri, bir bireyin kendi haklarını koruyamayacak veya kendi çıkarlarını yönetemeyecek durumda olduğunda vesayet altına alınmasını gerektiren çeşitli durumları kapsar. Vesayet, mahkeme tarafından atanmış bir vasi aracılığıyla, bu bireylerin hukuki, mali ve kişisel işlerinin yönetilmesi sürecidir. Vesayet nedenleri genellikle şunları içerir:

 

Akıl Sağlığı Sorunları: Akıl hastalığı, zihinsel engel veya psikolojik rahatsızlıklar nedeniyle kişinin kendi hak ve çıkarlarını koruyamayacak durumda olması.

 

Yaşlılık: Yaşlı bireylerin, yaşlılıkla bağlantılı sağlık sorunları veya kognitif düşüş nedeniyle kendi kararlarını verme yeteneklerinin kısıtlanması.

 

Ciddi Fiziksel Engellilik: Kişinin ciddi fiziksel engelleri nedeniyle günlük yaşamını idame ettirememe ve kendi haklarını koruyamama durumları.

 

Gelişimsel Bozukluklar: Otizm spektrum bozukluğu veya Down sendromu gibi gelişimsel bozukluklar yaşayan bireylerin, kendi haklarını koruyamama durumları.

 

Alkol veya Madde Bağımlılığı: Alkol veya madde bağımlılığı nedeniyle kişinin kendi çıkarlarını yönetememe ve karar verme yeteneklerinin bozulması.

 

Vesayet süreci, vasi altına alınacak kişinin haklarını ve refahını koruma amacı taşır. Mahkeme, vesayet kararını verirken, bireyin durumunu ve ihtiyaçlarını dikkatle değerlendirir. Vesayet, kişinin günlük yaşamını yönetmesine, karar vermesine ve hukuki işlemlerini gerçekleştirmesine yardımcı olan bir koruma mekanizmasıdır. Bu süreç, bireyin menfaatlerinin korunması ve yaşam kalitesinin artırılması için önemli bir rol oynar.

 

Vesayet, velayet altından bulunmayan küçüklerin ve bazı nedenlerden dolayı hukuki işlem yapması kendileri için sıkıntılı sonuçlar doğuracak olan erginlerin korunması amacıyla hukuki işlem ehliyetlerinin kısıtlanması anlamına gelmektedir.

 

 

Vesayet nedenleri Medeni Kanunun 403 ile 408. Maddeleri arasında düzenlenmiştir. Vesayet altına alınma kanundan kaynaklı sebepler olabileceği gibi kişinin kendi rızası ile de olabilmektedir.

 

Velayet altında bulunmayan her küçük vesayet altına alınır. Görevlerini yaparlarken vesayeti gerektiren böyle bir hâlin varlığını öğrenen nüfus memurları, idari makamlar, noterler ve mahkemeler, bu durumu hemen yetkili vesayet makamına bildirmek zorundadırlar. Küçükler kural olarak anne ve babalarının velayeti altındadırlar. Boşanma sebebiyle bazen anne, bazense babalarının velayeti altında olabilmektedirler. Ancak bazı durumlarda küçüklerin anne ve babası hayatta olmayabilir, ya da herhangi bir sebepten dolayı velayet görevini yerine getirememiş olabilir. Böyle bir durumda küçüğün haklarını koruma açısından küçüğün vesayet altına alınıp, küçüğe vasi atanması gerekmektedir.

 

 

 

 

Akıl Hastalığı Veya Akıl Zayıflığı

 

Akıl hastalığı veya akıl zayıflığı sebebiyle işlerini göremeyen veya korunması ve bakımı için kendisine sürekli yardım gereken ya da başkalarının güvenliğini tehlikeye sokan her ergin kısıtlanır. Görevlerini yaparlarken vesayet altına alınmayı gerekli kılan bir durumun varlığını öğrenen idari makamlar, noterler ve mahkemeler, bu durumu hemen yetkili vesayet makamına bildirmek zorundadırlar. Akıl hastalığı veya akıl zayıflığı durumlarında kişinin yakınları sulh hukuk mahkemesine başvurarak, kişinin vesayet altına alınarak kişiye vasi atanmasını talep ederler. Mahkeme kişi hakkında rapor aldırarak kişinin kısıtlanıp kısıtlanmayacağına hükmeder.

 

 

 

 

Savurganlık, Alkol Veya Uyuşturucu Madde Bağımlılığı, Kötü Yaşama Tarzı, Kötü Yönetim

 

Savurganlığı, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı, kötü yaşama tarzı veya malvarlığını kötü yönetmesi sebebiyle kendisini veya ailesini darlık veya yoksulluğa düşürme tehlikesine yol açan ve bu yüzden devamlı korunmaya ve bakıma muhtaç olan ya da başkalarının güvenliğini tehdit eden her ergin kısıtlanır. Burada yine kişinin yakınları sulh hukuk mahkemesine başvurarak kişinin kendisini ağır sorumluluk altına sokan işlemlerden koruma amaçlı vesayet altına alınmasını talep edebilirler.

 

 

 

 

Özgürlüğü Bağlayıcı Ceza

 

Bir yıl veya daha uzun süreli özgürlüğü bağlayıcı bir cezaya mahkûm olan her ergin kısıtlanır. Cezayı yerine getirmekle görevli makam, böyle bir hükümlünün cezasını çekmeye başladığını, kendisine vasi atanmak üzere hemen yetkili vesayet makamına bildirmekle yükümlüdür. Burada kişiye verilen 1 yıl ve üzeri cezanın kesinleşmesi durumu söz konusudur. Yani kişinin hükümlü olması gerekmektedir.

 

İstek üzerine; yaşlılığı, engelliliği, deneyimsizliği veya ağır hastalığı sebebiyle işlerini gerektiği gibi yönetemediğini ispat eden her ergin kısıtlanmasını isteyebilir.

 

 

Bir kimse dinlenilmeden savurganlığı, alkol veya uyuşturucu Madde bağımlılığı, kötü yaşama tarzı, kötü yönetimi veya isteği sebebiyle kısıtlanamaz. Akıl hastalığı veya akıl zayıflığı sebebiyle kısıtlamaya ancak resmi sağlık kurulu raporu üzerine karar verilir. Bu raporun tanzimi için gerektiğinde 436 ncı madde hükümleri uygulanır. Hakim, karar vermeden önce, kurul raporunu göz önünde tutarak kısıtlanması istenen kişiyi dinleyebilir. Kısıtlama kararı, kesinleşince hemen kısıtlının yerleşim yeri ile nüfusa kayıtlı olduğu yerde ilan olunur. Kısıtlama, iyiniyetli üçüncü kişileri ilandan önce etkilemez. Ayırt etme gücüne sahip olmamanın sonuçlarına ilişkin hükümler saklıdır.

 

 

 

İletişim İçin Tıklayınız

 

 

 

Yukarıda değinilmiş olan hususlar genel hatları ile kaleme alınmış olup; her somut olay birbirinden farklı özellikler taşıyabileceğinden hak kaybına uğramamanız adına bir hukuk bürosu ile iletişime geçip profesyonel destek almanızı öneririz.