Kartalhan Hukuk & Danışmanlık Av. Meltem KARTALHAN
Mirasçılıktan çıkarma, miras bırakanın vasiyetiyle veya yasal nedenlerle bazı mirasçılarını mirasından tamamen veya kısmen mahrum bırakma hakkını ifade eder. Bu, miras hukukunun karmaşık ve duygusal yönlerinden birini oluşturur ve mirasçıların miras bırakanla olan ilişkilerine dair önemli hukuki sonuçlar doğurabilir. Mirasçılıktan çıkarma işlemi, genellikle miras bırakanın, mirasçıların davranışlarını veya miras bırakan ile olan ilişkilerini yetersiz bulması durumunda gündeme gelir.
Mirasçılıktan çıkarma işlemi, miras bırakanın açık bir irade beyanı gerektirir. Bu, genellikle vasiyetname aracılığıyla yapılır ve miras bırakan, mirasçılıktan çıkarma kararını ve bunun nedenlerini belirtir. Miras bırakanın bu kararı alabilmesi için, mirasçının ağır bir suç işlemesi, miras bırakanın hayatına kastetmesi veya ağır bir hakarette bulunması gibi yasal nedenlerin varlığı aranır. Ancak, mirasçılıktan çıkarma kararının hukuki bir geçerliliğe sahip olabilmesi için, miras bırakanın irade beyanının açık ve net olması ve yasal şartları taşıması gerekir.
Miras hukukunda mirasçılıktan çıkarma süreci, miras bırakanın vefatı sonrası mirasın taksimi sırasında önemli bir rol oynar. Mirasçılıktan çıkarma kararı, miras bırakan tarafından belirlenen şartlar çerçevesinde, mirasın paylaşımını etkiler ve mirasçılıktan çıkarılan kişinin mirastan herhangi bir hak talep edememesine neden olur. Bu, kalan mirasçıların miras paylarının yeniden hesaplanmasını gerektirebilir ve miras bırakanın gerçek niyetlerinin yansıtılmasını sağlar.
Mirasçılıktan çıkarma, aynı zamanda hukuki anlaşmazlıklara da yol açabilir. Mirasçılıktan çıkarılan kişiler, çoğu zaman bu karara itiraz edebilir ve miras bırakanın iradesinin geçerliliğini sorgulayabilir. Bu tür durumlarda, mirasçılıktan çıkarma kararının yasal dayanakları, miras bırakanın irade beyanının açıklığı ve mirasçılıktan çıkarma sebepleri mahkeme tarafından incelenir. Bu süreç, hem miras bırakanın gerçek niyetlerinin korunmasını hem de mirasçıların haklarının adil bir şekilde ele alınmasını amaçlar.
Mirasçılıktan çıkarma, miras hukukunun hassas bir konusudur ve miras bırakanın son isteklerinin gerçekleştirilmesi ile mirasçıların haklarının korunması arasında dengeli bir yaklaşım gerektirir. Bu sürecin hukuka uygun bir şekilde yönetilmesi ve yasal şartların karşılanması, miras bırakanın vasiyetinin etkili bir şekilde uygulanabilmesi ve adaletin sağlanabilmesi için önemlidir. Bu nedenle, mirasçılıktan çıkarma işlemiyle ilgili herhangi bir durumda, miras hukuku konusunda uzman bir avukattan hukuki destek almak faydalı olacaktır.
Mirasçılıktan çıkarma (ıskat) aile kurumu hukukumuzda önemle korunan ve toplumsal alanda da etkin bir karşılığı bulunan bir kurumdur. Toplumsal karşılığı bu denli güçlü olan aile kurumunu korumak adına hukuki düzlemde pek çok düzenlemeye yer verilmiştir. Aile bağlarının sıkı olması, aile bireyleri arasında güçlü bir bağın bulunması yaşamın kolaylaştırılması adına önem arz etmektedir. Ancak her aile için bu denli güçlü bağların kurulması mümkün olmamaktadır. O nedenle hukuki düzenlemeler kapsamında miras bırakan kişi, belli koşulların oluşması halinde mirasçısını mirastan çıkarma hakkına sahiptir.
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 510. Maddesinde yapılan düzenlemeye göre miras bırakan kişi, ölüme bağlı tasarrufta bulunarak saklı pay sahibi mirasçısını mirasçılıktan çıkarabilmektedir. Tek taraflı bir hukuki işlem olan mirasçıllıktan çıkarmanın yapılabilmesi için kanunun aradığı koşulların mevcut olması gerekmektedir. Mirasçılıktan çıkarma işlemi için kanunun aradığı koşullar:
-Mirasçının, miras bırakan veyan miras bırakanın yakınlarından birine ya da birkaçına karşı ağır bir suç işlemesi,
-Mirasçının, miras bırakana ya da miras bırakanın aile üyelerine karşı aile hukukundan doğan yükümlülüklerini önemli ölçüde yerine getirmemiş olması gerekmektedir.
.jpg)
ankara avukat
Mirasçılıktan çıkarma konusunda Türk Medeni Kanunu tarafından düzenlenen ağır suç kavamı; sadece Türk Ceza Kanunu kapsamında düzenlenen ağır suçlar boyutunda olmayıp, bu suçlara ek olarak somut olay üzerinde davaya bakacak hakimin takdirine bağlı olarak tanımlanabilmektedir. Ağır suç olarak, mirasçının aşırı derece borçlanarak miras bırakanı ve aile üyelerini zor durumda bırakması, miras bırakana veya aile üyelerine karşı cebir, tehdit veya hakaret içeren davranışlarda bulunması, mirasbırakının veya aile üyelerinin yaşamlarını idame ettirmelerinde ciddi anlamda zorluklar çıkararak onları sıkıntıya sokması gibi haller yer alabilmektedir.
ankara avukat
Mirasçının aile hukukundan doğan yükümülükleri açısından ise; Medeni Kanun kapsamında kişinin aile hukukundan kaynaklı olarak yükümlü olduğu davranışlar bulunmaktadır. Bu davranışlar sadakat, bakım ve gözetim, koruma, yardım yükümlülüğü vb. gibi aile bireyleri arasındaki güçlü iletişim bağlarının mevcudiyetinden kaynaklanan yükümlülüklerdir. Bu yükümlülüklerin önemli ölçüde ihlal edilmiş olması bu noktada önem taşımaktadır. Bu durumun tespitinde hakimin takdir yetksini kullanması söz konusudur. Söz konusu hallerin mevcut olması halinde, miras bırakan tek taraflı olarak miras sözleşmesinde mirasçıyı mirasçılıktan çıkarabileceği gibi, vasiyetname düzenleyerek te saklı pay sahibi mirasçıyı mirastan mahrum bırakabilme yetkisine sahiptir. Bu konuda önemli bir diğer husus ise mirabırakan mirasçılıktan çıkarma işleminde sebebin ne olduğunu açık ve net bir şekilde ifade etmesinin gerekliliğidir. Aksi takdirde mirasçılıktan çıkarılan kişi tarafından açılacak olan tenkis davasında mirasçılıktan çıkarma işleminin geçersiz sayılma ihtimali mevcuttur.
Yukarıda değinilmiş olan hususlar genel hatları ile kaleme alınmış olup; her somut olay birbirinden farklı özellikler taşıyabileceğinden hak kaybına uğramamanız adına bir hukuk bürosu ile iletişime geçip profesyonel destek almanızı öneririz.