Kartalhan Hukuk & Danışmanlık Av. Meltem KARTALHAN
Gemi Adamının Kıdem Tazminatı, denizcilik sektöründe çalışan gemi adamlarının hakları arasında önemli bir yer tutar. Bu tazminat, gemi adamının belirli bir süre boyunca aynı işveren altında çalışmasının ardından işten ayrılması durumunda kendisine ödenir. Gemi adamının kıdem tazminatı alabilmesi için, genellikle belirli bir süre kesintisiz hizmet vermiş olması ve işten ayrılma nedeninin tazminatı hak edecek koşullar arasında olması gerekir.
Kıdem tazminatının miktarı, gemi adamının çalışma süresi ve son aldığı maaşa göre hesaplanır. Bu hesaplama, genellikle gemi adamının çalıştığı her tam yıl için belirli bir maaş tutarının çarpılmasıyla yapılır. Kıdem tazminatı, gemi adamlarının iş güvencesini artırır ve denizcilik sektöründe çalışanların haklarını korur.
Gemi adamları, iş sözleşmelerinin feshedilmesi, işverenin iflası veya benzeri durumlarda kıdem tazminatı talebinde bulunabilirler. Tazminatın ödenmesi, işverenin yasal bir yükümlülüğüdür ve bu ödeme, gemi adamının işten ayrılmasının ardından belirli bir süre içinde yapılmalıdır.
Gemi adamının kıdem tazminatı, denizcilik sektöründe çalışanların mali güvencesini sağlayan önemli bir unsurdur. Bu tazminat, uzun süreli hizmet veren gemi adamlarının haklarını koruyarak, denizcilik sektöründe çalışma koşullarını iyileştirmeye katkıda bulunur.
Gemi adamının kıdem tazminatı konusu kanunda ayrı olarak düzenlenmiştir. Deniz taşımacılığı sektörü global çapta iş yapılan geniş ağlara sahip bir sektördür. Öyle ki bu sektörün sağlayıcılarının hak edişleri konusunda bir takım hukuki düzenlemelerin yapılması zorunludur. Nitekim ülkemiz mevzuatında gemilerde hizmet sözleşmesiyle çalışan gemi adamları ve işverenlerin hak ve yükümlülüklerine yönelik 854 sayılı Deniz İş Kanunu bulunmaktadır.
Deniz İş Kanunu Madde 2/b kapsamında yapılan tanımlamaya göre; bir hizmet aktine dayanarak gemide çalışan kaptan, zabit ve tayfalarla diğer kimselere “gemi adamı” denilmektedir. Bu minvalde farklı kanunlarda gemi adamı tanımlamalarına yer verilmektedir. Türk Ticaret Kanunu 934. Maddesinde de gemi adamı tanımlaması yer almaktadır. Yorucu ve ciddi emek isteyen bir sektörde çalışan gemi adamının kıdem tazminatı ve işçilik alacaları Deniz İş Kanunu Kapsamında birtakım düzenlemeler içermektedir. Bu düzenlemelerden birisi de kıdem tazminatı alacağıdır.
.jpg)
ankara avukat
Kıdem tazminatı hak edişlerinde öncelikli olan husus gemi adamının bir iş sözleşmesine bağlı olarak gemide çalışıyor olmasıdır. Gemide çalışanların görevlerinin farklı olması onları gemi adamı olmaktan çıkarmaz. Nitekim gemide ve iş sözleşmesi ile çalışılıyor olması yeterlidir.
Gemi içerisinde çalışan farklı görevlerdeki kaptan, doktor, tayfa, yardımcı personel, müzisyen vb. tüm gemi emekçilerinin gemi cüzdanı ve gemi yeterlilik belgesine sahip olma zorunlulukları bulunmaktadır. Bu belgeler gemide yapılan çalışmalar için gemi adamı yeterliliğine sahip olduğunu gösterir belgelerdir. O nedenle Deniz İş Kanunu’nun uygulanabilmesi için gerekli belgeler arasında bulunmaktadır.
ankara avukat
Bu kapsamda:
Deniz İş Kanununun 14. Maddesinde belitilen işveren tarafından haklı nedenlerle fesih halleri dışında,
Deniz İş Kanununa tabi gemi adamı tarafından haklı nedenlerle,
Muvazzaf askerlik hizmeti dolayısıyla,
Geminin kayba uğraması, terk edilmesi ya da savaş ganimeti ilan edilmesi veya Türk Bayrağından ayrılması hallerinde ise hizmet akti feshi oluştuğundan kıdem tazminatı hakkı ortaya çıkmaktadır.
Kanunda belirtildiği şekilde “Gemi adamının bağlı bulunduğu kanunla kurulu kurum veya sandıklardan, yaşlılık, emeklilik veya malüllük aylığı ya da toptan ödeme almak amacıyla, iş akdinin feshedilmesi halinde ya da gemi adamının ölmesi ile birlikte kendiliğinden sona eren iş akdinin de, gemi adamının işe başladığı tarihten itibaren iş sözleşmesinin devamı süresince, her geçen tam yıl için işverence gemi adamına son ücret tutarı üzerinden 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenmektedir. Gemi adamının ölmesi halinde kıdem tazmınatı Deniz İş Kanunu’nu 20. Maddesi uyarınca mirasçılarına ödenmek durumundadır.
Yukarıda değinilmiş olan hususlar genel hatları ile kaleme alınmış olup; her somut olay birbirinden farklı özellikler taşıyabileceğinden hak kaybına uğramamanız adına bir hukuk bürosu ile iletişime geçip profesyonel destek almanızı öneririz.