Kartalhan Hukuk & Danışmanlık Av. Meltem KARTALHAN
E-ticaret, internet ve dijital platformlar üzerinden gerçekleştirilen ticari faaliyetlerin genel adıdır ve son yıllarda büyük bir popülerlik kazanmıştır. Bu dijital ticaret şekli, küresel pazarlara erişimi kolaylaştırırken, ürün ve hizmetlerin sunumunu da dönüştürmüştür. Ancak, e-ticaretin hızlı büyümesi, haksız rekabet gibi bazı hukuki sorunları da beraberinde getirmiştir. Haksız rekabet, işletmeler arasındaki adil ve sağlıklı rekabet ortamını bozacak davranışlar sergilenmesi anlamına gelir ve genellikle tüketicilerin yanıltılması, işletmelerin ticari itibarına zarar verilmesi veya pazarın adil dağılımının engellenmesi şeklinde kendini gösterir.
E-ticarette haksız rekabet, genellikle telif hakkı ihlalleri, ticari sırların izinsiz kullanılması, yanıltıcı reklamlar, kopya ürün satışı ve marka değerinin kötüye kullanılması gibi konuları içerir. İnternetin anonim yapısı ve geniş erişim alanı, haksız rekabet eylemlerinin tespitini ve bunlara müdahale edilmesini zorlaştırabilir. Bu durum, haksız rekabetin, e-ticaret ortamında adil bir oyun alanının korunması için önemli bir hukuki meydan okuma oluşturduğunu gösterir.
E-ticaret ve haksız rekabetle mücadele etmek için, işletmeler ve yasal düzenleyiciler bir dizi önlem alabilir. İlk olarak, şeffaflık ve tüketici bilgilendirme, e-ticarette haksız rekabetle mücadelede önemli bir rol oynar. Tüketicilerin, satın aldıkları ürün veya hizmetler hakkında doğru ve açık bilgilere erişimleri, bilinçli kararlar vermelerini sağlar ve yanıltıcı uygulamalara karşı koruma sağlar.
Ayrıca, e-ticaret platformları, satıcıların ve ürünlerin kalitesini denetlemek için daha katı kurallar ve denetim mekanizmaları uygulayabilir. Bu, haksız rekabet eylemlerinin önlenmesine yardımcı olurken, aynı zamanda platformun itibarını korur. Telif hakkı, marka ve patent gibi fikri mülkiyet haklarının korunması, haksız rekabetle mücadelede temel bir unsurdur. İşletmelerin, bu haklarını aktif bir şekilde koruması ve ihlalleri karşısında hukuki yollara başvurması gerekmektedir.
Haksız rekabet davalarında, mağdur işletmeler yasal yollara başvurarak, haksız rekabet eylemlerinin durdurulmasını ve zararlarının tazmin edilmesini talep edebilir. Bu süreçte, avukatlar ve hukuk danışmanları, işletmelere rehberlik ederek, haklarının korunması için gerekli adımların atılmasına yardımcı olur.
E-ticaret ve haksız rekabet, dijital çağda işletmelerin karşı karşıya olduğu önemli hukuki sorunlardır. Bu sorunlarla etkili bir şekilde mücadele etmek, şeffaf iş uygulamaları, tüketici haklarının korunması ve fikri mülkiyet haklarının güçlendirilmesi ile mümkündür. Bu çabalar, e-ticaret ortamında adil bir rekabet ortamının sürdürülmesine ve dijital ekonominin sağlıklı bir şekilde gelişimine katkıda bulunacaktır.
E-Ticaret; bilgisayar ve iletişim teknojilerindeki gelişmelerin artması ile birlikte gündelik hayatta internete olan bağlılığımızda da artış görülmektedir. Bu kapsamda e- ticaret olarak gelişim gösteren yeni bir alan ortaya çıkmıştır. E-ticaretin geleneksel olarak yapılan ticarete oranla pek çok avantajı ve kolaylığı bulunmaktadır. Ürünler arası fiyat karşılaştırmalarının yapılmasında zamansal olarak sağladığı kar, ürün güvenirliliğinin araştırılması bakımından sağladığı kolaylık ve maliyet kıyaslaması bakımından sunduğu imkanlar e-ticaretin tercih edilme sebebepleri arasındadır.
E-Ticaret yalnızca tüketici açısında değil; satıcılar açısından da geleneksel ticarete göre daha avantajlıdır. Nitekim depo sıkıntısı olmadan ürün çeşidi sunabilme, sürekli açık bir şube olarak 7/24 satış yapabilme gibi kolaylıkları nedeniyle e-ticaret günümüzde daha çok tercih edilebilir durumdadır.
E-ticaret kullanımın artmasıyla birlikte internet ortamında yaratılan pazar aracılığıyla yeni bir rekabet alanı ortaya çıkmıştır. Bu kapsamda aldatıcı reklam içeriklerinin üretilmesi, rakip ürünleri kötüleyerek itibarsızlaştırma, kendi ürünlerinde mevcut olmayan gerçek dışı nitelikleri öne çıkarma gibi faaliyetler haksız rekabet konusunu oluşturmaktadır.
Ticari hayatta olağan rekabet kurallarını aşan, bozan diğer rakiplerin satış alanlarını daraltan ya da yok eden her türlü faaliyet haksız rekabet mevzuatmızda kanuni olarak yaptırıma bağlanmıştır.
Bu kapsamda haksız rekabeti düzenleyen Türk Ticaret Kanunun 56-63. Maddeleri arasındaki hükümler e-ticaret satışlarında uygulama alanı bulmaktadır. TTK Haksız rekabetin koşullarını genel hatlarıyla belirlemişse de; bu hususlar tahdi olmayıp olay özelinde inceleme yapılarak haksız rekabet kapsamına alınabilmektedir.
TTK’nın 56. Maddesine göre haksız rekabet koşullarının varlığı halinde, haksız rekabetinin varlığı konusunda tespit davası, devam eden haksız rekabet ihlallerinin giderilmesi için, haksız rekabetin men’i davası açılabilmektedir. Ürünün haksız rekabet nedeniyle piyasada değersizleşmesi, itibar kaybetmesi gibi sorunlar var ise haksız rekabetin ref’i davası açılarak bu ürün hakkındaki değersizleştimelerin giderilmesi sağlanmalıdır. Bu hususta dikkat edilecek husus, haksız rekabetin ref’i davasının tazmin niteliğinde olmamasıdır. Bu kapsamda hukuka aykırı eylem ve işlemler için ayrıca tazminat davası açılabilceği gibi, haksız rekabetin ref’i davası ile birlikte tazminat davası da açılabilmektedir. Haksız rekabet koşullarının varlığı halinde maddi ve manevi olarak tazminat davası da ayrıca açılabilmektedir. Bu hususta manevi tazminat şartlarının değerlendirilmesi açısından TBK’nın 58. Maddesi hükümleri uygulama alanı bulacaktır.
E-ticaret üzerinden haksız rekabet eylemlerini gerçekleştiren kişiler açısından haksız fiilleri nedeniyle ayrıca Cumhuriyet Savcılıklarına suç duyurusunda bulunulabilir.
Yukarıda değinilmiş olan hususlar genel hatları ile kaleme alınmış olup; her somut olay birbirinden farklı özellikler taşıyabileceğinden hak kaybına uğramamanız adına bir hukuk bürosu ile iletişime geçip profesyonel destek almanızı öneririz.