Kartalhan Hukuk & Danışmanlık Av. Meltem KARTALHAN
Covid-19 salgını, sermaye şirketlerinin kâr ve kâr payı avansı dağıtımını önemli ölçüde etkilemiştir. Salgın sürecinde, birçok şirket ekonomik zorluklarla karşılaşmış ve bu durum kâr dağıtım politikalarını yeniden gözden geçirmelerine neden olmuştur. Şirketler, salgının oluşturduğu belirsiz ekonomik koşullarda likiditeyi korumak ve finansal dayanıklılığı artırmak için kâr payı dağıtımını sınırlama veya ertelemeye gitmişlerdir.
Salgının etkisiyle, şirketlerin kâr dağıtım kararları, hem yatırımcılar hem de işletme sahipleri için önemli bir konu haline gelmiştir. Bazı şirketler, pay sahiplerine kısa vadeli getiri sağlamak yerine, uzun vadeli finansal sağlamlığı ve işletmenin sürdürülebilirliğini önceliklendirmiştir. Bu durum, sermaye şirketlerinin kâr payı dağıtım stratejilerinde daha muhafazakar bir yaklaşıma yol açmıştır.
Kâr ve kâr payı avansı dağıtımı konusunda alınan kararlar, şirketlerin genel kurullarında değerlendirilmiş ve ortakların onayına sunulmuştur. Covid-19 salgını sırasında, birçok şirket, pay sahipleri ve diğer paydaşların menfaatlerini korumak için kâr dağıtım politikalarında esneklik göstermiştir. Bu dönemde, şirketlerin kâr dağıtımıyla ilgili kararları, finansal kararlılık ve şirketin gelecekteki büyüme potansiyeli açısından büyük önem taşımıştır.
Covid-19 salgını, sermaye şirketlerinin kâr ve kâr payı avansı dağıtımı yaklaşımlarında önemli değişikliklere neden olmuştur. Şirketler, salgının ekonomik etkilerini göz önünde bulundurarak, daha sağlam ve sürdürülebilir finansal stratejiler geliştirmeye yönelmiştir.
COVID-19 Salgını sebebiyle Ticaret Bakanlığı Sermaye Şirketlerinde Kâr ve Kâr Payı Avansı Dağıtımı Hakkında Duyuru yayınlamıştır. Duyurunun kapsamına bakıldığında kamu iştiraki olan şirketler dışında tüm sermaye şirketleri için bir kâr ve kazanç payı dağıtımı sınırlamasına gidilmesi istenmektedir. Sermaye şirketlerinden, 2019 yılı hesap dönemine ilişkin olarak bu yıl (2020) yapılacak genel kurullarda geçmiş yıl (yani 2018 ve öncesi) kârlarının hiç dağıtılmaması; 2019 yılı net dönem kârının ise %25’inden fazlasının dağıtılmaması; yönetim kuruluna kâr payı avansı dağıtımı yetkisi verilmemesi talep edilmiştir. Paranın yedek akçede tutulması amaçlanmaktadır. Karın şirket bünyesinde tutulması hususu ve mülkiyet hakkının ihlaline yol açıp açmadığı tartışmalıdır.
Anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler, duyuruda istenen hususları genel kurul gündemlerine eklemek zorundadırlar. Duyurunun genel kurul gündemine madde olarak eklenmesinin ötesinde, devlet tarafından öngörülen bir zorunluluk olarak ele alındığı anlaşılmalıdır.
Şirketler hukukundaki en önemli malvarlıksal haklardan biri olarak kâr payı hakkının ve kâr payı avansının, Bakanlıkça sınırlanması mümkün değildir. Sınırlama ancak kanuni bir düzenleme ile hayata geçirilebilir. Bakanlıkça TOBB’a gönderilen duyuru, kâr dağıtım sınırlaması yönünden kanuni temeli olan bir düzenleyici işlem olmadığından, TTK m. 210 hükmüne dayanılarak Bakanlıkça şirketlerde yapılacak denetimin bir unsuru olarak görülmesi de mümkün değildir. Kanuna dayanılarak çıkarılan düzenleyici işlemlere aykırılık olarak görülmemesi gerekmektedir.
Yukarıda değinilmiş olan hususlar genel hatları ile kaleme alınmış olup; her somut olay birbirinden farklı özellikler taşıyabileceğinden hak kaybına uğramamanız adına bir hukuk bürosu ile iletişime geçip profesyonel destek almanızı öneririz.